Tefeyyüz, danteller ve andımız…

Tıpkı modern bir otelde demode bulduğumuz dantellerin en nadide sanat eserleriyle yan yana sergilenmesi gibi…  

Kanıksadığımız, o yüzden önemini hatırlamaktan ve yaşatmakta ısrardan vazgeçtiğimiz bir hazineye… Yüzlerce kilometre ötede, hiç beklemediğiniz bir anda rastladığınızda ne hissedersiniz? Bence ağlarsınız…

Ben şahsen ağladım…

Osmanlı İmparatorluğunun hüküm sürdüğü 500 küsür  yılın izleri her köşesine sirayet etmiş Makedonya’da,  Osmanlı mirasının yanı başında Laik Türkiye’nin tüm değerleri ile yaşatıldığı 130 yıllık bir okulu görseniz siz de ağlardınız.

Kapısında kocaman harflerle Tefeyyüz yazıyor… 

Kaçımız biliriz ki bu kelimenin anlamını, ilerlemek demekmiş… Geçmişe sırtını dönmekle eşdeğer saydığımız bir kavramın çoğumuzun küflenmiş saydığı Osmanlıca bir sözcükle adlandırılıp 130 yıldır asılı olduğu o duvarda sapasağlam durması ne kadar da manidar…  İlerlemeyi geçmişi unutmak sandığımız, geçmişe tutunmayı modern dünyayla bağlarımızı koparmak sandığımız bir Türkiye için ne kadar da uzak bir manzara…

1884 Yılından beri faaliyetini sürdüren bir okuldan bahsediyorum.  Makedonya’da yaşayan Türk çocuklarına Türklükleri ile gurur duymayı öğreten.  Türkçeyi ana dilleri sayarken Fransızcayı, İngilizceyi, Arnavutçayı…. Bach’ı, Aşık Veysel’i… Atatürk’ü, Kanuni Sultan Süleyman’ı… Mevlana’yı Nasreddin Hoca’yı, karagöz ve hacivatı öğretmeye çabalayan…  Tarihlerini öğrenirken yaşadıkları ülkenin kültüründen kopmamalarını, bir Avrupalı gibi yetişmelerini amaçlayan…  Doğayı ve insanları sevmeyi aşılayan… 

Tükiye’den gelmiş meraklı bir ablayı bile fotoğraf makinesiyle karşılarında görmekten mutlu olan çocukların gözlerinde çocukluğumun ışıltısını gördüm. Bir arada köklerine sıkı sıkıya sarılmış olarak yaşamanın verdiği güveni… Avrupa’nın orta yerinde Anadolu topraklarının sıcaklığı ile sarılıp sarmalanmanın huzurunu…

Tefeyyüz'ün her köşesinde laik Türkiye’nin hep yanlarında olacağına dair inancı gördüm… Olacak mı bilmiyorum ama o çocuklar buna inanarak yetişiyor, yetiştiriliyor.  Rehberlik öğretmenleri Şenay hanım’ın gururla söylediği gibi her sabah güne andımızı söyleyerek başlıyorlar hala. Aileleri ile birlikte dini bayramları doyasıya yaşadıkları gibi…  23 Nisan’ı, 19 Mayıs’ı, 29 Ekim’i onlara aidiyetlerini anımsatan ve yaşatan bütün bayramları  kıvançla ve coşkuyla yaşıyorlar hala… 

Evet, ülkemizdeki okullarda son derece demokratik (!) gerekçelerle tedavülden kaldırılan,  kimilerince faşist, şovenist, demode, ırkçı bulunup dudak bükülen andımız buralarda hala çok şey ifade ediyor. 

Tıpkı annelerimizin göz nuruyla ördüğü, bizim demode bulup sandıklarda sararmaya mahkum ettiğimiz danteller gibi…  Viyana kapılarına dayanmış ecdadımızın çocuklarının Türklüğü yaşatmak için var gücüyle mücadele ettikleri Makedonya’da… 

Üsküp’te danteller evlerin ve hatta en modern otellerin…  Andımız ise Atatürk fotoğrafları ve Türk Bayrağıyla birlikte  Tefeyyüz ilköğretim okulunun başköşesini süslüyor….

Lerzan Özder, 27 Aralık 2014, Üsküp